METODY SPECJALNE
METODA PNF
Proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie ruchu (ang. proprioceptive neuromuscular facilitation), to metoda kompleksowej kinezyterapii, oparta na neurofizjologicznych zasadach wykonywania czynności ruchowych i ich rozwoju w trakcie życia człowieka, wykorzystywana do odzyskiwania utraconych lub kształtowania zaburzonych umiejętności ruchowych. Metoda uwzględnia odczuwanie własnego ruchu (propriocepcję) oraz skupia się na ułatwianiu ruchu zgodnego z fizjologicznymi sposobami wykonywania jak najbardziej skutecznej czynnościowo aktywności ruchowej.
Metodę PNF stosuje się w leczeniu i rehabilitacji pacjentów z zaburzeniami w obrębie układu kostno-stawowego, mięśniowego i nerwowego, w szczególności:
– po udarach mózgu, urazach czaszkowo-mózgowych, urazach rdzenia kręgowego,
– z chorobą Parkinsona, stwardnieniem rozsianym, stwardnieniem zanikowym bocznym, chorobami móżdżku, polineuropatiami, dystrofiami mięśniowymi; skoliozami,
– po operacjach wszczepienia endoprotezy biodra lub kolana, rekonstrukcji więzadeł stawu kolanowego, po złamaniach kości,
– z zaburzeniami oddychania, połykania.
PNF dzięki różnorodności stosowanych technik i wzorców ruchowych pozwala na indywidualną pracę z pacjentem, uwzględniającą stadium choroby, stan funkcjonalny oraz potrzeby pacjenta. Dzięki połączeniu poszczególnych ruchów w jedną całość (ruch globalny) aktywowane jest całe ciało chorego. W zależności od potrzeb pacjenta, wykorzystuje się techniki uczące ruchu i koordynacji, stabilizujące, rozluźniające, mobilizujące, przeciwbólowe i inne, a także program ćwiczeń funkcjonalnych na materacu, nauka chodzenia, funkcji oddychania, połykania i mówienia.
Dostępne także w ramach NFZ
POIZOMETRYCZNA RELAKSACJA MIĘŚNI
Poizometryczna Relaksacja Mięśni (PIR) jest jedną z technik tzw. energizacji mięśni (zbiór metod wykorzystujących wysiłek fizyczny pacjenta na różne sposoby, w celu likwidowania zaburzeń w obrębie tkanek miękkich), wykorzystywana do likwidacji nadmiernego napięcia mięśni. Opiera się na fizjologicznych mechanizmach, jakie zachodzą w mięśniu podczas pracy. PIR wykorzystuje fazy wdechu i wydechu do zwiększenia i zmniejszenia napięcia mięśniowego, w czasie, którego następuje rozciągnięcie mięśnia. Poizometryczna Relaksacja Mięśni PIR działa na dwa sposoby: po pierwsze rozluźnia mięsień rozciągany jeszcze przed jego rozciągnięciem i rozluźnia też mięsień antagonistyczny w stosunku do niego – jest to tzw. zjawisko antagonistycznego hamowania.
PIR składa się jakby z trzech części:
1. Izometryczne napięcie mięśnia, który chcemy rozciągnąć trwające ok. 10s.
2. Zaraz po napięciu rozluźniamy mięsień na ok. 10s.
3. Podczas rozluźnienia rozciągamy mięsień delikatnie powiększając zakres ruchu, który mieliśmy do tej pory o to, co powstało w trakcie rozluźnienia.
Czynności te można powtarzać kilkakrotnie za każdym razem zwiększając zakres ruchu. Dodatkowo wykorzystuje się ruch gałek ocznych.
Dostępne także w ramach NFZ
METODA MCKENZI
Metoda McKenzi jest to oparta na dowodach naukowych (evidence-based), metoda biomechanicznego badania i leczenia (Mechanical Diagnosis and Therapy® – MDT) zaburzeń mechaniki kręgosłupa, oraz zespołów bólowych, oraz schorzeń stawów obwodowych i kończyn, spowodowanych zaburzeniem mechaniki. Metoda McKenziego jest metodą fizjoterapeutyczną. Jednym z częstszych wskazań do stosowania metody McKenziego jest dyskopatia (zarówno w stanie ostrym jak i przewlekłym) – zespół derangement wg McKenziego. Metoda sprawdza się także w innych zaburzeniach mechaniki – zespół dysfunkcyjny i posturalny wg McKenziego. Metoda zawiera część diagnostyczną i terapeutyczną.
Ze względu na wysoką skuteczność i powtarzalność wyników części diagnostycznej metody McKenziego, jej stosowanie jako pierwszej, wydaje się być celowe dla określenia przyczyn dolegliwości. Metoda McKenziego sprawdza się w sytuacjach, w których inne metody fizjoterapeutyczne nie mają zbyt wiele do zaoferowania – np.: skolioza reflektoryczna, kręcz karku (mogą wystąpić w przebiegu dyskopatii). Istotą metody jest to, że pozwala ona wielu Pacjentom, samodzielnie, po odpowiednim wyedukowaniu, radzić sobie z bólem. Celem nadrzędnym jest zabezpieczenie Pacjenta przed nawrotem dolegliwości.
W terapii według metody McKenziego, wykorzystuje się czynniki mechaniczne generowane siłami samego pacjenta, jak i szeroką gamę technik manualnych. Zasadą jest, stosowanie najpierw indywidualnie dobranych ćwiczeń, a dopiero jeśli to konieczne, dodatkowo Terapii Manualnej – po wykluczeniu wszelkich przeciwwskazań do jej zastosowania.
Dostępne także w ramach NFZ
